祖籍四川的88岁著名老导演 杨洁女士驾鹤仙去

Сьерра-Леоне
ингл. Republic of Sierra Leone
Байрак	Илтамга[d]
Нигезл?н? датасы	19 апрель 1971
Р?сми исем	Repubblica della Sierra Leone, Sierra Leone, République de Sierra Leone ??м República de Sierra Leone
ХФ? билгесе	?s???ɑ l??o?n?
Гомер озынлыгы	51,835 ел
... х?рм?тен? аталган	Lion Mountains[d]
Демоним	Sierra Leoner, Sierra Leone-i, Sierra Leonean, Sieraleon?nan, ?????????, ??????????, ???????????, ????? ?????, ????? ??????, ??????? ????????, sierraleonese, sierraleonesi, sieraleonian, sieraleonano, sierralleonés, sierralleonesa, Sierraléonais, Sierraléonaise, siera?eonezo, siera?eonezi, siera?eoneza, siera?eoneze, serralleonès, serralleonesa, ?????????, ??????????, ???????????, ??????????? ??м Siarra Leonach
Р?сми тел	инглиз теле ??м крио теле[d]
Гимн	Сьерра-Леоне гимны[d]
М?д?ният	Сьерра-Леоне м?д?нияте[d]
Шигарь тексты	Unity, Freedom, Justice, The freedom to explore ??м Undeb, Rhyddid, Cyfiawnder
Д?нья кис?ге	Африка
Д??л?т	Сьерра-Леоне
Башкала	Фритаун[d]
С?гать поясы	UTC±00:00[d] ??м Africa/Freetown[d]
Ди?гез, к?л яки елга эченд? яки янында урнашуы	Атлантик океан
Табигый-георафик объект эченд? урнашкан	К?нбатыш Африка
И? т?ньяк ноктасы	10°00′ т. к. 11°30′ кб. о.
Геом?гъл?матлар	Data:Sierra Leone.map
И? югары ноктасы	Бинтимани[d]
И? т?б?н ноктасы	Атлантик океан
Идар? ит? формасы	президент республикасы
Д??л?т башлыгы вазыйфасы	Сьерра-Леоне президенты[d]
Ил башлыгы	Джулиус Маада Био[d]
Х?к?м?т башлыгы вазыйфасы	Сьерра-Леоне баш министры[d]
Башкарма хакимият башлыгы	Дэвид Сенге[d]
Канунбир? органы	Сьерра-Леоне парламенты[d]
?з?к банкы	Сьерра-Леоне банкы[d]
Дипломатик м?н?с?б?тл?р	Либерия, Кытай ??м??рияте, Америка Кушма Штатлары, Кытай, Бангладеш, Германия, Ма?арстан, Корея Халык Демократик ??м??рияте ??м Косово ??м??рияте
?гъзалык	Берл?шк?н Милл?тл?р Оешмасы, Милл?тл?р Дуслыгы, АБ, Б?тенд?нья с??д? оешмасы, Ислам хезм?тт?шлеге оешмасы, Халыкара реконструкция ??м ?сеш банкы[d], Халыкара ?сеш ассоциациясе[d], Халыкара финанс корпорациясе[d], Инвестициял?р иминлеген гарантиял?? буенча к?пъяклы агентлык[d], Инвестицион б?х?сл?рне х?л ит? буенча халыкара ?з?к[d], Африка ?сеш банкы[d], ЮНАМИД[d], Африка, Кариб ди?гезе ??м Тын океан д??л?тл?ре[d], Интерпол, ХКТО[d], М?гариф, ф?н ??м м?д?ният сораулары буенча Берл?шк?н Милл?тл?р Оешмасы, Б?тенд?нья почта берлеге, Халыкара телекоммуникациял?р берлеге[d], Б?тенд?нья метеорология оешмасы, Б?тенд?нья с?лам?тлек оешмасы, К?нбатыш Африка илл?ре икътисади ??мгыяте[d], Мано елгасы д??л?тл?ре берлеге[d], Б?тенд?нья таможня оешмасы[d], Атом-т?ш коралларыны? таратылмау турында килеш?[d] ??м African Continental Free Trade Area[d]
Балигълык яше	21 яшь
Никахка кер? яше	18 яшь
Халык саны	7 557 212 (2017)
Ир-ат халкы	4 030 454, 4 124 768, 4 218 841 ??м 4 312 192
Хатын-кыз халкы	4 016 374, 4 109 203, 4 201 801 ??м 4 293 526
Административ б?ленеше	Т?ньяк провинциясе[d], К?ньяк провинциясе[d], К?нчыгыш провинциясе[d], К?нбатыш ?лк?се[d] ??м Т?ньяк-К?нбатыш провинциясе[d]
Су ?слеге ?леше	0,2 процент
Акча бер?млеге	леоне[d]
Номиналь тулаем эчке продукт	4 249 234 574 $ ??м 3 970 343 852 $
Кеше потенциалы ?сеше индексы	0,477
Inequality-adjusted Human Development Index	0,309
Эшсезлек д?р???се	3 ± 1 процент
Н?рс? бел?н чикт?ш	Гвинея ??м Либерия
BTI Governance Index	5,73, 5,01, 5,35, 5,45, 4,93, 4,89 ??м 4,78
BTI Status Index	5,27, 5,24, 5,39, 5,28, 5,44, 5,37, 5,15, 5,29 ??м 5,09
Автомобил х?р?к?те ягы	у?[d]
Челт?р к?ч?неше	230 вольт
Электр аергычы т?ре	D т?ре[d] ??м BS 1363[d]
??в?лгесе	Сьерра-Леоне
Алыштырган	Сьерра-Леоне
Кулланылган тел	инглиз теле, Southern Kissi[d], Northern Kissi[d], менде теле[d], Loko[d], Sierra Leonean Sign Language[d], Kuranko[d], буллом-со теле[d], Bom[d], ялунка теле[d], гола теле[d], коно теле[d], крио теле[d], шербро теле[d], Темне теле, ваи теле, сусу теле[d], Eastern Maninkaka[d], East Limba[d] ??м West-Central Limba[d]
Кайда ?йр?нел?	Sierra Leone studies[d]
Ачучы яки уйлап табучы	Pedro de Sintra[d]
М?йдан	71 740 ± 1 км2
Р?сми веб-сайт	statehouse.gov.sl
??шт?ге	SierraLeone
Югары д?р???ле Интернет домены	.sl
Тематик география	Сьерра-Леоне географиясе[d]
Ачык м?гъл?матлар порталы	Sierra Leone Open data portal[d]
Феноменны? икътисады	Сьерра-Леоне икътисады[d]
Феноменны? демографиясе	Сьерра-Леоне халкы[d]
Джини коэффициенты	35,7
?ст?лг?н кыймм?т салымы к?л?ме	15 процент
Тулаем туулар коэффициенты	4,626
Ш???р халкы	3 418 614, 3 534 267, 3 652 200 ??м 3 771 972
Авыл халкы	4 628 214, 4 699 703, 4 768 441 ??м 4 833 746
Демократия индексы	4,86
Туым к?рс?ткече	32,549, 31,914, 31,36 ??м 30,788
?лем к?рс?ткече	9,065, 9,296, 9,113 ??м 8,909
Happy Planet Index score	29
Илне? мобиль коды	619
Илне? телефон коды	+232
Халыкара префикс	0
Гад?тт?н тыш х?лл?рд? ярд?м телефоны	9-9-9[d] ??м 019[d]
Номер тамгасы коды	WAL
Ди?гезд?ге идентификациял?? номеры	667
Монда ?ирл?нг?нн?р т?ркеме	Т?ркем:Сьерра-Леонеда ?ирл?нг?нн?р[d]
Бу якта т?шерелг?н фильмнар т?ркеме	Т?ркем:Сьерра-Леонеда т?шерелг?н фильмнар[d]
Сьерра-Леоне Вики?ыентыкта

百度 　　非盟委员会主席法基在开幕式上说：“今天是历史性的一天，标志着非洲在向更加一体化和更紧密团结的进程中迈出新的一步。

Сьерра-Леоне, р?сми р?вешт? Сьерра-Леоне Республикасы, р?сми булмаган р?вешт? Салоне ул К?нбатыш Африканы? к?ньяк-к?нбатыш ярында д??л?т. Ул к?ньяк-к?нбатышта Либерия ??м т?ньяк-к?нчыгышта Гвинея бел?н чикт?ш. Сьерра-Леоне климаты саваннадан джунглига кад?р т?рле ?йл?н?-тир? бел?н тропик климатка ия булып, м?йданы 71 740 км2 ??м халык саны 2015 ел халык санын алу буенча 7 092 113 кеше. Башкаласы ??м и? зур ш???ре булып Фритаун тора. Ил биш административ регионга б?ленг?н, алар ?з чиратында уналты районга б?ленг?н. Сьерра-Леоне берпулатлы парламент республикасы булып тора ??м аны? президенты туры сайлауларда максимум ике м?рт?б? булыр ?чен биш еллык срокка сайлана. Х?зерге президент булып Джулиус Маада Био тора. К?нбатыш Африка д??л?тенд? дини толерантлык бик югары ??м Сьерра-Леонены? м?д?ни идентиклыгыны? ?леше булып норма булып таныла.
Г?рч? ме? ел буена кеше яш?с? д?, Сьерра-Леоне ??м аны? чикл?ре х?зерге заманда билгеле булганча Британия Та?ы тарафыннан ике фазада нигезл?нг?н булган: беренчесе 1808 елда Сьерра-Леоне Колониясе (африкалыларны? коллыкны бетер?д?н со? кайтуы ?чен); икенчесе 1896 елда кыйтга протектораты (ч?нки Та? 1884-1885 ел Берлин Конференциясенн?н со? к?бр?к кыйтга доминионнары нигезл?рг? мохта? булган). Шулай итеп, ил р?сми р?вешт? "Сьерра-Леоне колониясе ??м протектораты" яки гади итеп "Сьерра-Леоне" буларак м?гъл?м була башлаган. Сьерра-Леоне 1961 елны? 27 апреленд? Берл?шк?н Корольлект?н б?йсезлекк? ия булган ??м шул ук к?нд? Милл?тл?р Дуслыгына кер? башлаган; д??л?тне? исеме Сьерра-Леоне доминионы дип ?зг?рг?н. Сэр Милтон Маргаи Сьерра-Леонены? беренче премьер-министры булган.
Б?йсезлект?н со? бернич? унъеллыкта Сьерра-Леоне с?яси эшч?нлект? активлашу, ?зг?решл?р, фетн? ??м и?тимагый-икътисади кризис кичерг?н. Д??л?тт? б?йсезлекк? ирешк?нн?н со? беренче гомуми сайлаулар 1961 елны? 27 маенда булган. Маргаины? Сьерра-Леонены? Халык Партиясе парламент урыннарыны? к?пчелеген яулаган ??м ул премьер-министр булып ян? сайланган булган. 1971 елда я?а конституция кабул ителг?н булган, бу Сьерра-Леонены? республика булуына юл ??йг?н ??м Б?тен Халык Конгрессы ?ит?кчесе Сиака Стивенс Сьерра-Леонены? беренче президенты булып китк?н. Стивен бу вазыйфада 1978 ел х?к?м?т конституциясе тарафыннан куелган бер партияле система астында 14 ел (1985 елга кад?р) торган. Шулай да Стивенны? табылган варисы Джозеф Сайду Момо? илне к?п партияле системага кире кайтарырга в?гъд? итк?н; я?а конституция 1991 елда кабул ителг?н булган, бу к?п фиркале демократияг? юл ачкан.
Шул ук елны аяусыз гражданнар сугышы килеп чыккан, ул Сьерра-Леонены д??л?т буларак билгел??че б?тен н?рс?не кагылып ?имергеч эффектлар бел?н 11 ел д?вам итк?н. Сугыш булганнан со? (1992 елда) президент Момо? Сьерра-Леоне капитаны Валентин Страссер тарафыннан ?ит?кл?нг?н фетн? н?ти??сенд? кысрыклап чыгарылган булган. Страссер со?рак армия коллегасы ??м урынбасары Джулиус Маада Био тарафыннан граждан х?кемен? тиз к?ч? алмаган ?чен кысрыклап чыгарылган булган. Био шуннан со? 1996 елда демократик сайлау аша илне кире демократик республикага кайтара.
1996 ел башында г?рч? илд? р?химсез гражданнар сугышы барса да, кире к?п партияле демократияг? кайту перспективасы Сьерра-Леонелылар арасында я?а ?метл?р ??м к?т?л?р китерг?н, ч?нки "сайлаулар алдында тынычлык vs тынычлык алдыннан сайлаулар" д??л?т б?х?се кайнар тема була башлаган. Ахыр чикт? "тынычлык алдыннан сайлаулар" б?х?сне ?и?г?н. ?хм?д Теджан Кабба? 1996 ел президент сайлавын откан ??м Сьерра- Леонены? беренче к?п партияле демократик сайланган президенты булган. Шуннан со? сайлаулар аша президентлыкка шома к?чеш булган. Шулай да 1997 елда Сьерра-Леоне армиясе майоры Джонни Паул Корома ?ит?кчелегенд? кыска фетн? н?ти??сенд? Кабба? кысрыклап чыгарылган булган, ул Гвинеяга куылуга китк?н. Ул ECOMOG х?рби ?теп кер?енн?н со? тугыз айдан со? кире вазыйфасына куелган булган. Кабба?ны? президентлыгы я?а Сьерра-Леонены? та?ын билгел?г?н, бу 2002 елда гражданнар сугышы ахырын кертк?н, бу игътибар ?з?генд? д??л?т берлеге ??м тынычлыкны ?стер?, х?к?м?тк? ышану, тынычлык ??м тотрыклылык, к?п илл?р бел?н м?н?с?б?тл?рне камилл?штер? ??м Сьерра-Леоне Х?рби К?чл?рен Берл?шк?н Корольлек махсус ярд?ме ??м ?йр?т?е бел?н ян? торгызуны кертк?н.
Сьерра-Леоненда якынча 18 этник т?ркем яши; ике и? зур ??м и? йогынты ясаучылар булып Темне ??м Менде халыклары тора. Халыкны? якынча 2%-ы креол кешел?ре, алар азат ителг?н Африка Америкалы ??м Вест-инд коллары токымнары. Инглиз теле м?кт?пл?рд? ??м д??л?т х?к?м?тенд? кулланылган р?сми тел булып тора; шулай да Крио Сьерра-Леонеда и? к?п с?йл?шел? торган тел, анда ил халкыны? 97% -ы с?йл?ш?. Сьерра-Леоне бай табигый ресурсларга ия, бигр?к т? алмазларга, алтын ??м бокситларга. Д??л?т Берл?кш?н Милл?тл?р Оешмасы, Африка Берлеге, К?нбатыш Африка Д??л?тл?ре Икътисади ??мгыяте, Мано Елгасы Берлеге, Д??л?тл?р Дуслыгы, Д?нья С??д? Оешмасы, Африка ?сеше Банкы ??м Ислам Хезм?тт?шлеге Оешмасы ?гъзасы булып тора. Сьерра-Леоне Суб-Са?араны? беренче К?нбатыш стиленд?ге университетны?: Фура Култыгы Колледжыны? (1827 елда нигезл?нг?н) ?е булып тора.

Этимология

Д??л?тне? исеме Фритаун янында Арслан Тауларыннан килеп чыккан. Башта 1462 елда Португалия с?ях?тчесе Педро де Синтра Serra Leoa (португал теленд? "ана арслан таулары") дип аталып, х?зерге заман исеме Венеция с?ях?тчесе Алвизе Кадамосто тарафыннан кертелг?н итальянча ?йтелешенн?н килеп чыккан, бу ?йтелеш башка Европа харита ясаучылар тарафыннан к?череп кабатланган булган.

Дин

Сьерра-Леонеда чирк?? (у?да, артта) ??м м?чет (сулда)

Илне? Конституциясе дин тоту иреген к?зд? тота, ??м х?к?м?т бу хокукны тормышка ашыруда ярд?м ит?. Ил халкыны? (8 млн кеше, 2015 елга) 60 ― 71, 3 % ы ― м?селманнар. Аларны? зур к?пчелеге ― М?лики м?з??бе с?ннил?ре, ?хм?дия ??мгыяте в?килл?ре ил халкыны? 9 % ын т?шкил ит?, аз санда (м?селманнарны? 5 % ы чамасында) шигыйлар бар.
Христианнар (к?пчелек протестантлар, азчылык католиклар) ил халкыны? 20―21 % ын т?шкил ит? .
Халыкны? якынча 2 %-ы традицион Африка ышанулары тарафдарлары булып тора. М?с?л?н, Темне халкыны? традицион дине Куру Масаба исемле И? Олы ?ан ??м Барлыкка китер?чег? инануны керт?, аннан со? д?р???се буенча кимр?к Ила?лар бара. Менде халкы в?килл?ре ис?, киемн?рен? ча?чыклар тага, аларны? тавышы ике д?ньяда да ишетелеп, рухлар да ишетерлек итеп эшл?н?. 2015 елда илд? 3 500 ?инд дине тарафдары ис?пл?нг?н. Сьерра-Леонеда ?инд дине тарафдарлары ??н?рл?ре буенча к?бесенч? с??д?г?рл?р булып тора.

• Сьерра-Леонеда ислам
• Сьерра-Леонеда ?инд дине